Jak wybrać najlepsze przedszkole dla dziecka?
LENKOWO przedstawia perspektywę psychologiczną.
Jako rodzice i opiekunowie dzieci, chcieliby Państwo zapewne wybrać najlepszą możliwą placówkę dla swoich dzieci. Poniżej staram się Państwu wskazać kilka kwestii, na które warto zwrócić uwagę podczas wyboru przedszkola lub decyzji, czy obecne przedszkole spełnia Państwa oczekiwania.
Kryterium odległości od domu
Nie zawsze przedszkole najbliżej domu jest najlepsze. Zawsze warto jednak rozważyć ten wybór, ma on również swoje zalety, takie jak oszczędność i możliwość spędzenia z dzieckiem większej ilości wspólnego czasu. Dlatego warto patrzeć na przedszkola w naszym obrębie zamieszkania, gdzie mogą uczęszczać dzieci również z naszej najbliższej okolicy. Wpływa to pozytywnie na kontakty rówieśnicze, a jednocześnie umożliwia zawieranie przyjaźni, które są kontynuowane poza przedszkolem. Warto również rozważyć miejsce, które jest w miarę po drodze do pracy (jeżeli pracujecie Państwo poza domem), to również zwiększy wasz komfort i obniży stres, a także spowoduje, że będziecie spędzać więcej czasu z dzieckiem. Jeżeli jednak przedszkole jest daleko, ale wiecie, że spełnia ono wasze oczekiwania, a wasze dziecko najprawdopodobniej dobrze się w nim odnajdzie, podejmijcie to działanie.
Kryterium bezpieczeństwa
Najważniejszą rzeczą jest oczywiście bezpieczeństwo. Jeżeli czujecie Państwo, że miejsce nie jest z jakichkolwiek powodów odpowiednie dla waszego dziecka, posłuchajcie swojej intuicji. Najlepiej znacie temperament i potrzeby swojego dziecka, więc zaufajcie sobie.
Pamiętajcie Państwo, nie zawsze przedszkola polecane przez innych będą najlepszym wyborem akurat dla waszego dziecka, ale na pewno warto wziąć je pod uwagę. Zawsze warto zapytać znajomych i poprosić przedszkole o ofertę. Pamiętajcie także, że macie prawo zrezygnować na każdym etapie, jeżeli uważacie, że przedszkole nie spełnia waszych oczekiwań.
Im bogatsza oferta, tym lepiej
Nie ma znaczenia czy przedszkole jest placówką publiczną, czy prywatną, ważne jest co oferuje i jaki poziom reprezentuje.
Dziecko powinno rozwijać się miarowo i na wielu płaszczyznach, ale musi mieć czas na zabawę. Taki sens jest właśnie w okresie dziecięcego życia, poznawanie świata i doświadczanie go poprzez zabawę. Dlatego warto brać pod uwagę przedszkola, które kładą nacisk na zabawy w grupach, swobodne i organizowane, a niekoniecznie takie, które mają w ofercie dużo zajęć statycznych, nakierowanych na naukę. Dziecko będzie miało na to czas w szkole. Oczywiście podstawowe umiejętności będą dzieciom przedstawiane i taka też jest rola przedszkola, natomiast nie ma konieczności wystawiania dziecka na tak dużą ilość materiału do nauki.
Dobrze mieć urozmaiconą ofertę, ale warto zastanowić się, czy ten wybór jest konieczny.
Głównym sposobem nauki dzieci w wieku przedszkolnym są właśnie zabawy, a także samo przebywanie w grupie i z nauczycielem. Poznawanie zasad społecznych, językowych, odbywa się za pomocą obserwacji, powtarzalności sytuacji i uczestniczenia w nich.
Dziecko jest eksperymentatorem i doświadcza, trzeba mu na to pozwolić.
Przedszkole na miarę waszego dziecka
Znacie swoje dzieci, pamiętajcie Państwo o tym. Temperament dzieci jest różny, co oznacza, że mają one różne potrzeby. Na przykład dziecko, które dużo mówi/ porusza się / jest bardzo aktywne, a czasami wydaje się niegrzeczne, bo niszczy budowle innych dzieci, czasami używa siły, aby zdobyć swój cel, może mieć potrzebę większego ruchu. Dla takiego dziecka oferta połączenia zajęć dowolnych ruchowych i zorganizowanych ruchowych ze zdecydowanie mniejszą ilością czasu poświęconą na zajęcia statyczne, może być dobrym rozwiązaniem. Dziecko może mieć większą potrzebę ruchu i różnorodności. Natomiast nie można całkowicie pozbawiać takiego dziecka formy ustrukturyzowanych zajęć, musi ono poznać zasady, które dominują w naszym systemie edukacyjnym i są wymagane na dalszych etapach np. w szkole. Jeżeli takie dziecko ma w większości zapewnione zajęcia zgodne z jego temperamentem, to te, które się w niego nie wpasowują, powinny być mniejszym wyzwaniem.
Natomiast jeżeli dziecko jest spokojne, długo zajmuje się jedną zabawą np. układaniem klocków lub rysowaniem, podążajcie za nim, czyli przedszkole może mieć mniej ruchowych zajęć, więcej statycznych i spokojnych zabaw, a także mniej nowości. Pamiętajcie jednak, żeby nie pozbawiać go całkowicie możliwości zabaw ruchowych i eksploracji.
Plac zabaw
Ważna jest możliwość spędzania czasu na zewnątrz, podczas każdej pory roku. Wszelkie place zabaw, ogrody (najlepiej z roślinnością i sposobnością do chodzenia po trawie, a także z piaskownicą), są cenne dla dzieci i ich rozwoju. Stymulacja poprzez ruch, naturalne kolory, zapachy i faktury wpływają pozytywnie na rozwój dzieci.
Kolory występujące w naturze powodują, że nasz mózg odpoczywa i wycisza się, a ruch na placu zabaw zapewnia, ważną dla dzieci, możliwość wyszalenia się. Możecie Państwo zapytać przedszkole, jakie zasady panują na placu zabaw/w ogrodzie. Moim zdaniem dzieci mogą krzyczeć, biegać i skakać, ile sił, mogą robić wszystko, w granicach bezpieczeństwa i wcześniej ustalonych zasad, czego nie mogły robić w sali. W naszym przedszkolu staramy się uczyć dzieci zasad takich jak: „Po sali chodzimy, na placu zabaw, można biegać.”, „W sali staramy się mówić ciszej, a na placu zabaw, można krzyczeć.” Dzieci muszą mieć możliwość „wyładowania się”, a zabawy na zewnątrz im to umożliwiają.
Zajęcia dodatkowe
Nie ma nic złego w testowaniu nowego hobby i szukaniu zainteresowań, mogą Państwo jak najbardziej, za porozumieniem z dzieckiem, zapisać je na zajęcia dodatkowe. Dziecko ma wtedy możliwość poznania nowych osób, poza swoją grupą, a także do odnalezienia i rozwijania swoich zainteresowań. Jeżeli jest taka możliwość zacznijcie eksplorować nowy obszar wspólnie z dzieckiem np. jeżeli chcesz zapisać go na piłkę, sam najpierw zabierz dziecko na boisko, pograj z nim, a może nawet idźcie na jedne z zajęć wspólnie, na obserwacje lub pierwszy trening, a potem daj dziecku szansę na samodzielność i wyrażenie opinii, czy jest to dla niego odpowiednie zajęcie.
Nie zamykaj dziecka przed nowościami, ale też nic na siłę!
Czy dziecko musi iść do przedszkola zgodnego ze swoją grupą wiekową?
Nie, dzieci mają potrzebę bycia w grupie i przebywania z innymi dziećmi, ale mogą być to miejsca, w których są łączone różne roczniki np. od 2,5 lat do 4. Dzieci mają możliwość uczenia się od siebie i od starszych kolegów, a starsi koledzy, mogą uczyć się odpowiedzialności i pomagania młodszym. Z mojego doświadczenia wynika, że działa to naprawdę dobrze i w niczym nie przeszkadza, jeżeli tylko placówka jest dobrze zorganizowana.
Dieta przedszkolna
Istotną kwestią, na którą warto zwrócić uwagę jest też jedzenie. Warto zapytać jakie posiłki dzieci będą dostawały, jakie napoje i w jakiej ilości czy dieta będzie zrównoważona i składała się z warzyw i owoców, różnorodnych zup i dań, czy też będzie monotonna i zawierająca duże ilości cukrów. Im mniej słodyczy (ciast, słodkich polew i jogurtów) tym lepiej. Różnorodność jest wskazana, dzieci są w stanie eksplorować nowe smaki i decydować co im smakuje. Zwróćcie również uwagę na podejście przedszkola do spraw żywieniowych, czy kładą nacisk na swobodę – to dziecko decyduje, czy smakuje mu posiłek i ile zje w danym dniu, czy jest stosowana zasada „zjedz ładnie” „musisz zjeść wszystko, wtedy odejdziesz od stołu”. Zdecydowanie polecam możliwość wolności wyboru przez dziecko.
Dyscyplina i wartości przedszkolne
Kolejny aspekt, na który możecie Państwo zwrócić uwagę to kary i nagrody, jeżeli są stosowane w przedszkolu, to polecam zastanowić się ponownie nad wyborem. Metody te nie wpływają na dzieci najlepiej, a także obniżają ich poczucie bezpieczeństwa. Zapoznajcie się proszę z metodami stosowanymi przez placówkę, zwracajcie uwagę, w jaki sposób wypowiadają się opiekunowie, w jaki sposób opisują swój dzień dzieci i czy pojawia się zachowanie lub sposób mówienia, który nie pochodzi od was, a wzbudza wasz niepokój. Obserwujcie jakich zachowań i sposobów odnoszenia się do innych dzieci jesteście świadkami, to są istotne wskazówki jakie można zaobserwować podczas dnia próbnego, rozmowy z opiekunami i dyrekcją, zasłyszane przy drzwiach i w szatniach. Jeżeli coś wzbudza wasz niepokój, macie prawo interweniować.
Przede wszystkim czas
Muszą Państwo pamiętać, że nikt was, rodziców (stałych opiekunów), nie zastąpi. Dzieci spędzające dużo czasu w przedszkolu będą chciały zrekompensować to różnymi zachowaniami. Dla niektórych będzie to przedłużanie wieczorów/poranków, płacz przed/ w trakcie/ po przedszkolu lub też niechęć i wrogość zarówno do Państwa, jak i do przedszkola. Jeżeli dziecko ma się dobrze odnaleźć w nowym miejscu, potrzebuje do tego równowagi. Spędzanie czasu w przedszkolu można porównać do spędzania czasu w pracy, dla dzieci jest tak samo wyczerpujący. Dlatego warto rozważyć mniejszą ilość godzin w przedszkolu i mniej zajęć dodatkowych, na rzecz budowania więzi i poczucia bezpieczeństwa w relacji rodzic-dziecko.
Alicja Kochan
Psycholog